Aardappelkoekjes - Bramboraky

Op onze omzwervingen door Tsjechië ontmoette ik Iva. We kwamen aan de praat over eten (mijn favoriete onderwerp) en toen ik Iva vertelde over het zoutarme blog mocht ik het kookboek van haar moeder lenen. Zo lief! Met een vertaalprogramma kwam ik erachter dat het "Het Kookboek voor Prachtige Schoonmoeders" heette.Wat een geweldige titel! Haar man vertelde me later hoe  ontzettend lekker zijn schoonmoeder kookte, dus Iva's moeder was één van de prachtige schoonmoeders!
Een kookboek naar mijn hart, zoals een kookboek hoort te zijn. Met fijne aantekeningen, snel erbij gekrabbeld, variaties die je invallen tijdens het koken. Met Iva heb ik veel te kort over eten kunnen praten, maar is praten over eten ooit lang genoeg?

Eén van de recepten, waarover we het hadden was de Bramboraky, een traditioneel gerecht.
Met karwij en verse majoraan (die ik in hun kruidentuintje mocht plukken) en knoflook. Een heerlijke combinatie! In NL gebruiken we nauwelijks karwij, het is een sterk kruid en goed te gebruiken in de zoutarme keuken.
Er zijn vele varianten mogelijk op de Bramboraky, Iva noemde courgette en ik at hem onderweg oa. als dikke pannenkoek, waar de knoflook niet geperst maar in kleine stukjes was gesneden, gevuld met een mengsel van kip, paprika en tomaten.

Voor 2 personen heb je nodig:
1 pond vastkokende aardappelen
1 teen knoflook
1 ui
3 el. bloem
50 cl. melk
2 eieren
snufje karwij
oregano
peper

Rasp de aardappelen en de ui en pers de knoflook uit. Klutst de eieren met de melk en vermeng alles. Doe in een ruime koekenpan 3 bergjes beslag en maak deze wat platter. Bak ze op zacht vuur. Als je ziet dat de randjes bruin zijn geworden, dan pas omkeren en de andere kant bakken. Het vergt wat geduld, maar de aardappels hebben de tijd nodig om te garen.

Met dank aan Iva.

Moravische Mus.

Praag, wat een prachtige stad!
Na een halve dag en een overdosis aan schoonheid hadden we sterke behoefte aan een stevig maal om de energie een opkikker te geven. In het hart van Praag vonden wij Ceska Kuchyne, gespecialiseerd in traditionele Tsjechische gerechten.
Met het binnenstappen van dit restaurant was het alsof je een andere tijd instapte. Een wat donker aandoende langgerekte ruimte, waar geen tafeltje onbezet was, nissen met banken en staanplaatsen.
Je moest langs een dame in een hokje, die je een bestelbiljet gaf. Dan schoof je aan in de rij en passeerde de salades, de soepen, de knoedels in verschillende vormen, voordat je bij de hoofdgerechten kwam waar je uitsluitend in het Tsjechisch je bestelling kon doen. Of, zoals wij, op goed geluk iets aanwijzen.....Daarna kwam je bij de bierpomp, waar je de keus had uit middel of groot glas. En met groot bedoel ik Groot. Dit alles gebeurde in een behoorlijk tempo!
Wij vonden een plaatsje in de overvolle serre, waar we aanschoven bij een halfbezette tafel. Met verbazing hebben we rondgekeken. Eten was hier puur functioneel. Eten - opruimen - weg!
Na afloop betalen bij de dame in het hokje en je stond weer op straat. Onze kennismaking met eten op zijn Tsjechisch.....
Het eten echter, was lekker! Dit was één van de gerechten, die we achteraf ontcijferden op het betaalbonnetje, de Moravische mus. Het was voor mij een hele opluchting toen bleek dat ik in mijn onschuld geen klein vogeltje had gegeten, maar dat het gewoon bereid was met varkensvlees. Waarschijnlijk heeft mus hier een andere betekenis, maar die heb ik tot op heden niet kunnen vinden.
Mocht iemand deze betekenis kennen, laat het me weten.

Het recept is voor 4 personen:

6 ons halskarbonade
3 tenen knoflook
1 ui
1 kruidnagel
zwarte peper
snufje komijn
1 el. meel
1/2 flesje bier
n.a. bouillonblokje

Verwijder eventueel bot uit de karbonade en snij in blokjes, strooi er peper en komijn over. Snij de ui en knoflook klein en voeg het vlees en de kruidnagel toe. Bak alles licht aan en strooi het meel erover. Voeg het bier toe en vul aan met water en het bouillonblokje. Op heel zacht vuur laten stoven tot het zacht is, ca. 45 minuten. Af en toe roeren tegen aanbranden.
Lekker met rode of groene kool.

Herfstmaal.

Het eten in Tsjechië was heerlijk, maar véél en véél te zout voor mij.

Gelukkig hebben we de mogelijkheid om onderweg zelf te koken en de meeste campings boden bovendien een kookgelegenheid, variërend van een overdekte plank met kookplaatje in de buitenlucht tot een huisje met twee complete keukentjes met eettafel, plus een bak met verse kruiden waaruit je naar hartelust kon plukken!

Ook het broodbeleg had een hoog natriumgehalte en om niet in de problemen te komen besloot ik op een gegeven moment om een flink braadstuk klaar te maken als avondmaal en het restant te gebruiken als beleg. Samen met zo'n kleurrijk wortelpakket van pastinaken en oranje, gele, paarse wortelen (wat je nu overal in de supermarkten vindt), werd het onverwacht een echt herfstgerecht. 

750 gram (met bot) of 500 (zonder) halskarbonade aan één stuk.

3 uien in grove stukken

3 tenen knoflook

3 grote wortels in stukken

2 pastinaken in stukken

1 na. bouillonblok

nootmuskaat en zwarte peper

1 tl.tijm

1 tl. foelie

2 laurierbladen

Bestrooi het braadstuk met peper en nootmuskaat en braad het rondom goed bruin in de hete boter. Daarna de uien toevoegen en deze even meebakken. Dan de wortels, pastinaken, knoflook, foelie, laurier, tijm en bouillonblokje erbij en zoveel water toevoegen dat het net niet onderstaat. Op zo zacht mogelijk vuur laten stoven tot het vocht wat eruit komt helder is als je erop drukt (ca. 3 kwartier). Halverwege de stooftijd een keertje omdraaien en je hebt een gemakkelijke eenpansmaaltijd.